مرکز تخصصی فقه و اصول النفیسه اصفهان

محورهای ارزیابی داوران
1- محدود بودن موضوع: با یک سوال روشن موضوع مشخص شود: چهارچوبه ی مشخص داشته باشد.
2- بدیع، روز آمدی، کارآمدی بودن موضوع : مسئله مورد بحث ما به توسعه ی مرزهای دانش بشری کمک کند. : تکراری نباشد (سرقت علمی نباشد)
برای بدیع بودن توجه به نیازهای روز جامعه کمک مؤثری می کند. : به روز بودن مسئله را با توجه به تخصص خود ارائه دهید: مثال سبک زندگی را با نگاه فقهی بیان کنید.
3- ساختار مناسب داشتن
4- انسجام مطالب
5- تیتر: داشتن عناوین مناسب با موضوع
6- صفحه آرایی و نداشتن اغلاط املایی:
مسائل شکلی:
1- زیبایی: الف) 4 س از سمت راست حاشیه ب) 3 س از سمت چپ ج) 5/3 س از بالا د) آدرس دهی پانوشت باشد نه پی نوشت
2- یک سری نکاتی که اگر رعایت نشوند محتوا بی فایده جلوه می کند مانند داشتن مقدمه، فصل بندی در پایان نامه، چکیده و …

7- خلاقیت در زاویه ی دید نویسنده : هم در : 1- قالب مقاله 2- محتوا
خلاقیت باعث بدیع و نو بودن طرح و مقاله ی ما می شود.
خلاقیت یعنی اینکه از چه زاویه ای به مسئله نگاه کنیم- تجربه ی جدید باشد : خروجی ما یک مدل به روز باشد.
8- مستند و مستدل بودن منابع
تفاوت یک سخنرانی با نشریه، مجله، مقاله و … در مستند و مستدل بودن آن است.

مستند یعنی اینکه: آدرس مطالب فراموش نشود- حواله به مجهول نشود مثلاً بنویسیم: برخی گفته اند و …
مستدل بودن یعنی اینکه؛ اگر مطالب از خودتان است تحلیل کنید- ننویسیم بدیهی است، جای تردید ندارد: بلکه در مورد آن بحث و بررسی کنیم.
اعتبار علمی ما به خاطر ریزه کاریها و حساسیت های آن است پس وقتی حساسیت بالا رود کنترل هم بیشتر می شود.

سپس به رعایت محورهای اخلاقی اشاره کردند.
1- آنچه برخود نمی پسندی برای دیگران نپسند.
2- رعایت پیش داوری: قضاوت بی جا نکردن
3- حب و بغض نداشتن
4- ایرادات دیگران را بیان نکنیم: نگوئیم فلانی در مقاله ی خود چنین نوشته است، او انگار هیچ نمی داند، او هرگز طعم فقه را نچشیده است و …
5- تشکر از دیگران

6- اگر گروهی کار کردید، اسم همه ی افراد آورده شود.
سپس به ادامه ی بحث جلسه ی قبل که اجزای یک مقاله بود پرداختند.

کلید واژه:
1- کلماتی هستند که ستونهای تحقیق شما را شکل می دهند.
2- با موضوع اصلی مقاله مرتبط هستند.
3- کلماتی هستند که خواننده با نگاه و مطالعه ی آنها، کاملاً محتوای اصلی پژوهش را در می یابد.
در حکم موضوعات جزئی مقاله اند: ریز موضوعات
اگر ستونها را بردارید سقفی باقی نمی ماند.نمای کلی مقاله را در ذهن تداعی می کنند.
کلید واژه :الف) بین 5 تا 7 کلمه است.
ب) باید با عنوان و مسئله تحقیق هم خوانی داشته باشند.

مقدمه

مقاله از باب اینکه مهمترین روزنه ی ورود خواننده به محتوای مقاله می باشد تأثیر به سزایی در خواندن مقاله دارد.
احتمال اینکه خواننده به چکیده درست توجه نکرده باشد وجود دارد پس نیاز به مقدمه می باشد.
در مقدمه چند نکته مد نظر است؛
1- روشن ساختن موضوع
2- مشخص نمودن هدف تحقیق
3- در اختیار قرار دادن طرح و ارائه مطالب

در مقدمه حرفه ای، نکات زیر مد نظر قرار می گیرد؛
1- این تحقیق چه اهمیتی دارد: بیان اهمیت تحقیق: مسئله بودن مسئله
2- چه کسانی از آن بهره مند می شوند: جامعه ی مخاطبان : 1) متخصصان 2) عموم مردم
3- چه نیازی به حل مسئله وجود دارد: نتایجی که از انجام این تحقیق یا عدم انجام آن بر می آید را در نظر بگیریم و بیان کنیم.

در مقدمه ایجاد انگیزه کنیم که کخاطب تا آخر مقاله را بخواند.

• مقدمه مفصل و طولانی نباشد: حداکثر 2 صفحه یا (1/6 کل مقاله)

• در مقدمه، پرسشهای خود را به صورت استفهامی بیان کنید و به تعریف متغیرهای تحقیق به صورت عملیاتی بپردازیم. به عنوان مثال؛

آیا دلایل مخالفت آمریکا در مسئله هسته ای ایران دلایل واقعی است یا خیر؟ : استفهامی

دلایل مخالفت آمریکا در مسئله هسته ای ایران دلایل چیست؟ : غیر استفهامی

وقتی پرسش استفهامی باشد به مخاطب انگیزه می دهد: یعنی می گوئیم شما هم اگر جای ما بودید همین سوال را می کردید.
آنگاه به بیان متغیرهای تحقیق یه صورت عملیاتی پرداختند.
متغیرهای تحقیق به سه دسته : 1- متغیر مستقل 2- متغیر وابسته 3- متغیر واسطه ای تقسیم می شوند.
و چنین گفتند که مسئله زمانی مسئله است که یک معلوم، یک مجهول و یک راه حل داشته باشد.

متغیر معلوم
متغیری است که تأثیر گذار است و متغیر مستقل نامیده می شود.
متغیر مجهول
متغیری است که تأثیر پذیر است و متغیر وابسته نامیده می شود.راه حل همان متغییر وابسته ای است:که چگونگی انتقال از مستقل به وابسته را بیان می کند.
به عنوان مثال
مخالفت ایالت متحده ی آمریکا با انرژی هسته ایران وابسته/ مستقل/ معلوم

چگونه دانش هسته ای برمنافع آمریکا در منطقه اثر می گذارد؟

نکات تایپ:
1- عنوان مقاله: در وسط سطر و با فاصله ی 4 س از بالا با قلم ترافیک و فونت 16نوشته می شود.
2- نام مولف: در زیر عنوان و وسط سطر: 5/1 س فاصله با عنوان: با قلم ترافیک و فونت 10
3- رتبه علمی مولف با علامت ستاره یا شماره
در پاورقی همان صفحه بالوتوس نازک: فونت

4- عنوان فرعی مقاله با شماره های تفکیک کننده (1. 2. ) با قلم لوتوس سیاه : فونت 14
5- متن مقاله با قلم لوتوس نازک: فونت 14
در متن، ابتدای هر پاراگراف با فاصله ی 5/0 س تورفتگی شروع می کنیم
فاصله ی بین سطرها: 5/1 س باشد
حاشیه ها از هر طرف 2 س
فاصله آخرین سطر با پاورقی: 1 س
شماره صفحات در سمت چپ و بالای صفحه تایپ می شود

نقل قول مستقیم: داخل گیومه و با قلم لوتوس نازک ش 12
ارجاعات مقاله: درون متنی
بعد از بیان نکات کلیدی تایپ، مقدمات کلیه ی محققان به صورت کارگاهی نقد و بررسی شده بدین گونه که یکی از محققان، مقدمه خود را می خواند و از فرد دیگری خواسته می شد تا آن را نقد کند.

پارامتر اصلی رشد علمی هر کشوری در گرو نگارش انواع مقاله می باشد و اگر نوشتن مقاله هیچ امتیازی نداشته باشد به جزء همین یک فاکتور، امروزه تنها شاهرایی که در جلوی راه ماست، نگارش مقاله می باشد. بالاترین خدمت به کشور و به حوزه های علمیه و در نهایت به خودتان تلاش در راه نگارش علمی مقاله است. مقاله اولویت های دیگری نیز دارد که از جمله آنها می توان به سرعت انتقال بالای آن در اینترنت و سایتها و به خاطر حجم کم آن برای چاپ و انتشار و انگیزه برای خواندن آن اشاره نمود.
 علمی مسئله محور است و مشمول یک پروسه می شود که از سوال شروع و به استنتاج ختم می شود.

1- مسئله یابی (شناخت مسئله)
باید دغدغه ی مردم و جامعه باشد: در اطراف ما
هزاران مسئله وجود دارد که ما می توانیم با ذوق و سلیقه ی خود به شرح و تحقیق درباره ی آنها بپردازیم.
به عنوان مثال این سوال که آیا الفاظ قرآن، از جانب خداست یا پیامبر (ص) : حال با تغییر دید و نگرش خود می توانیم این گونه این مسئله را بیان کنیم.
اگر الفاظ قرآن از جانب خدا باشد چه تأثیری در حقیقت وحی دارد؟
و یا اگر الفاظ قرآن از جانب پیامبر (ص) چه تأثیری در حقیقت وحی دارد؟

2- اجرای تحقیق که طی چند مرحله :
الف: گردآوری اطلاعات
ب: ارزیابی اطلاعات صورت می پذیرد.
بهترین راه برای گردآوری اطلاعات مراجعه به مجلات معتبر (فارسی – عربی- انگلیسی) و در مرحله ی بعد سایتهای اینترنتی و در نهایت کتابخانه ها می باشد.
در ارزیابی نیز یکی از شاخصه های مهم به استفاده از مجلات علمی بر می گردد.
3- تدوین گزارش که در قالب : کتاب- مقاله – فضاهای مجازی ارائه می شوند.

اجزای مقاله:
1- عنوان مقاله 2- کلید واژه ها 3- چکیده 4- مقدمه 5- متن اصلی (بدنه) 6- منابع
عنوان مقاله:
پوشش دهنده ی کلید واژگان است و حاکی از توان علمی محقق باید گویا، فصیح و بین 3 تا 8 کلمه باشد.نه اعم از محتوا باشد نه اخص از آن – از عناوین کلیشه ای (برخی – برسی- درآمدی و …)پرهیز شود.
مجاز نیستم با مباحث ادبی خلط کنیم. از ادبیات فانتزی مانند (همراه شما، با شما و …) پرهیز شود. به عنوان مثال؛ همراه با دایره المعارف …

چکیده
عصاره و فشرده ی مقاله می باشد. بین 150 تا 200 کلمه است. برخلاف پایان نامه که حداقل 300 کلمه است.
چکیده ی راهنما مشتمل بر 3 نکته است: 1- توضیح کوتاه راجع به عنوان مسئله (چه چیز و چرا انتخاب کردیم.) 2- بیان نکات کلیدی مسئله: سوال اصلی+ جواب سوال 3- مهمترین یافته های تحقیق را بیان می کنیم.
انواع چکیده: 1- تمام نما 2- راهنما 3- سو گرفته 4- انتقادی
در چکیده تمام نما؛ هدفها، پرسشها، روشها و یافته های پژوهش حضور دارند.
در چکیده سو گرفته: گزینشی کار می کنیم. فرضاً به سفارش آموزش پرورش می نویسیم.

چکیده انتقادی
ضمن بیان چکیده به ارزیابی آن نیز می پرداریم.
همه نکات نوشته شده در چکیده به زبان خود مخاطب است نه خواننده. و افعال با زمان ماضی به کار برده می شوند نه مضارع و حال
در کل
چکیده؛ آیینه ی تمام نمای مقاله است.
مقدمه
نقشه راه است و نحوه ی ورود ما را به مطالب نشان می دهد که از کدام نقطه می باشد.و بعد به شرح مسیر پرداخته که چگونه طی می شود و سپس نقطه خروج را نمایان می سازد.

چکیده:
چنانچه نسب مشروع و قانونی طفلی، مورد اختلاف باشد، برای اثبات آن سه موضوع باید ثابت گردد: رابطه زوجیت، نسب مادری و نسب پدری؛ با احراز این سه امر، حکم به وجود رابطه ی نسبت نسب مشروع بین طفل و پدر و مادر، معین خواهد شد .
اثبات رابطه ی زوجیت با هریک از ادله ی اثبات دعوی - یعنی – اقرار ، سند ، شهود ، امارات قضایی و سوگند ، امکان پذیر می باشد .
در اثبات نسب مادری، باید ثابت شود که : اولا: زنی که مادر طفل معرفی شده ، کودکی به دنیا آورده است . ثانیا: این بچه ، همان طفلی است که اثبات نسب او مورد نظر است ؛ در اثبات نسب مادری نیز، از هر یک از دلایل قانونی ، می توان استفاده کرد.
اما اثبات نسب پدری دشوار تر از اثبات نسب مادری است . زیرا ولادت کودک از مادر ، امری خارجی و مشهود است اما تکون طفل از نطفه ی مردی مشخص، به عنوان شوهر زن، امری مخفی است که بدون آگاهی شخصی، صورت می گیرد؛ حتی خود زن و شوهر هم، از انعقاد نطفه، فورا، مطلع نمی شوند. بنابراین برای اثبات نسب پدری (در صورت شک به آن ) ، در جسجوی قطع و یقین نباید بود و هیچ دلیلی نمی تواند به طور قطع ثابت کند که کودک از نطفه ی فلان مرد است. آزمایش خون هم می تواند دلیل منفی بر نسب باشد نه دلیل مثبت ؛ یعنی آزمایش خون، عدم نسبت را، از لحاظ علمی می تواند ثابت کند، پس از این طریق نمی توان به طور یقین وجود نسب را اثبات کرد . بنابراین در اثبات نسب پدری باید به دلایل ظنی و امارات اکتفا کرد که یکی از آنها قاعده ای به نام «اماره ی فراشیا «اماره ی ابوت» ، می باشد.
کلیدواژه:ولدفراش،عاهر،حجر،نسب،قانونی،نزدیکی به شبهه.

چکیده
امر به معروف و نهی از منکر از ضروریات دین مبین اسلام است که نقش مهمی در ایجاد فرهنگ اسلامی و نهادینه ساختن آن دارد.
آیات قرآن و روایات معصومین علیه السلام، تأکید زیادی بر انجام آن داشته اند و عواقبی نیز بر ترک این مهم آمده است.
درباره وجوب امر به معروف و نهی از منکر و اهمیت و جایگاه آن و چگونگی مراتب و اجرا، فقیهان زیادی تحقیق و نظریه داده اند ولی اجرای آن تا حدودی به دست فراموشی سپرده شده است.
به نظر می رسد، بررسی فقهی آن توسط پژوهشگران بتواند گام مؤثری در احیاء حکومت اسلامی باشد. در این مقاله تعریف فقهی امر به معروف و نهی از منکر، جایگاه آن در مباحث دینی، ادله وجوب آن از نظر فقها، شرایط اجرایی آن از نظر فقها، اتلاف مال دیگری هنگام دفع منکر و ضمانت آن، گرفتن اجرت برای آن، شبهات بر عدم وجوب آن و مراتب اجرا، وجوب کفایی یا عینی و شرایط آن مورد تحقيق قرار می گیرد.
کلید واژه ها
معروف، منکر، شرایط، ادله وجوب، مراتب، ضمان، شیوه ی اجرا

مبحث ارث از مفاهیم و آموزه های اصیل اسلامی است که در فرهنگ تشیع جایگاه ویژه ای دارد نوع نگرش به این مبحث در طول تاریخ علل شکل گیری بسیاری از نگرش های غربیان و مبارزات آنها علیه اسلام بوده است . چون درباره ارث بردن زن (زوجه)از ماترک شوهر بین فقهای امامیه با فقهای سایر فرق اسلام از یک طرف و بین خود آنها (فقهای امامیه) از طرف دیگر اختلاف کلمه وجود دارد و نظر براهمیت مادی و معنوی مسئله و اثر آن در وضع مالی نصف افراد کشور و اظهار علاقه عده ای از صاحب نظران میزان ارث زن (زوجه) از شوهر در صورت انحصار مورد بررسی قرار می گیرد. با مرگ زوج دو فرض متصور است الف ) زوج بمیرد و هیچ خویشاوند نسبی ازخود باقی نگذارد .ب) خویشاوندان نسبی نیز همراه با زوجه درردیف وارث قرارگیرند. نظر جمیع فقها و حقوق دانان این است که در هر دو صورت انحصار یا عدم انحصار در ارث بری سهم مفروض قرآنی دینی یک چهارم و در صورت داشتن فرزند یک هشتم ارث می برد که در فقه امامیه بعد از بررسی اقوال در مورد اینکه اگر هیچ وارثی بجز امام وجود نداشته باشد و تنها زوجه با امام باشد در زمان غیبت زائد به او رد می شود ولی در زمان حضور ازآن محروم است.

نگارنده : مرضیه عموچی

چکیده
حضانت اطفال موضوع مهمی است که از دیر زمان مورد بحث و بررسی فقیهان و حقوق دانان بوده است .این نوشتار در مقام بیا این نکته است که حضانت نوعی از ولایت است که شارع متعال برای پدرومادر در طول یکدیگر قرار داده است و «حق» نیست که قابل اسقاط باشد ،بلکه یک تکلیف استو آنان نمی توانند از خود سلب مسئولیت نمایند.اگر چه شیر دادن حق است و مادر می تواند آن را اسقاط نماید،ولی فقه و قانونگذاران در جهت حمایت از فرزند نهایت تلاش خود را می کنند تااو بی سرپرست نماند و پدرو مادر به راحتی نمی توانند حضانت فرزند را از خود سلب نمایند و نیز با بیانن مطالب مربوطه دیگر به اثبات رسیده است که حضانت اولاد نامشروع برعهده پدر ومادر طبیعی اوست نه آحاد جامعه و دولت اسلامی ،فقط بین آنها توارث وجود نداردودر سایر احکام مانند اولاد قانونی است.

کلید واژه :حضانت ،ولایت اطفال،اولاد نامشروع

نگارنده :فاطمه جمشیدیان

از دیر باز تاکنون مردم برای انجام معاملات خود ازروشهای مختلفی استفاده میکردند.مثلأکالارادربرابر کالامی فروختند؛ومعامله پایاپای انجام میدادند.بعدازمدتی وبااختراع اسکناس ،کالای خودرادربرابرثمن(اسکناس)به فروش میرساندند.متأسفانه بعدازمدتی اسکناس ماهیت خودراازدست دادوبه عنوان مثمن موردمعامله قرارگرفت.همین تغییرماهیت باعث شدازجانب شرع حکم حرمت وتحریم به آن تعلق بگیرد.چون شبهه ریادراین معاملات پدیدآمد.بانکهایی که درسراسر جهان تأسیس شده است،چنین معاملاتی رارواج میدهند؛ولی باتوجه به نقش مهمی که بانک وبانکداری درحفظ چرخه اقتصاد وسرمایه ی مردم ایفا میکنندامکان حذف آن ازجوامع بشری نیست.به همین دلیل فقها واندیشمندان اسلامی بانکداری اسلامی رامطرح کردند؛وعقوداسلامی راجایگزین دادوستدهای ربوی کردند.ولی همین عقودهم دارای شرایط شرعی هستند که اگر کوچکترین بی توجهی واهمالی نسبت به آن صورت گیرد،این عقوددردام معاملات ربوی گرفتار می شوند.درحال حاضر بانکداری رایج درکشور ما نیزازاین شبهات مصون نمیباشدوبعضی ازفقهای معاصرحکم حرمت به معاملات آن داده اند.

واژگان کلیدی
بانک،،مضاربه،مساقات،مزارعه،معامله سلف،قرض الحسنه، جعاله،اجاره به شرط تملیک،مشارکت مدنی،مشارکت حقوقی

فرشته لطفی

چکیده
ربا یکی از مهمترین مسائل فقهی است . که نقش برجسته ای را در احکام اسلامی ایفا می کند . از لحاظ مفهومی ربا عبارت است از هرکونه دریافت ویاپرداخت زیادی ناحق وظالمانه که خلاف شرع وقوانین شارع است . از لحاظ مصداقی شامل ربای معاملی وقرضی بوده که از زمان های گذشته ودر مذاهب وجوامع مختلف شیوع داشته است . ولی چه قبل از اسلام که سعی بر پرهیز ودوی از آن می شده وچه بعد از اسلام که توسط منابع فقهی یعنی قرآن ،عقل وسنت حکم حرمت بر آن تعلق گرفته ، ناپسند بودن آن از کسی مخفی نبوده است. ودلیل دوری کردن وحرام شمردن ربا از طرف اسلام وگذشتگان نیز ترغیب وتشویق مردم برای انجام وشرکت در معاملات بوده است

کلید واژگان
ربا ، ربای معاملی ،ربای قرضی ،حیله .

نگارنده :فرشته لطفی