مرکز تخصصی فقه و اصول النفیسه اصفهان

پاسخ حضرت آیت الله مکارم شیرازی به استفتائی درباره استفاده از اذکار غیر مأثوره [فتاوا]

طبق موازین فقه اسلامى باید دین خود و تمام آداب واجب و مستحب را از کتاب الله و سنّت معصومین (علیهم آلاف التحیة والثناء) بگیریم زیرا حدیث معروف و مسلّم «ثقلین» مى‌گوید اگر مى‌خواهید گمراه نشوید چنگ به دامان این دو بزنید
بسمه تعالی
حضور انور حضرت آیت الله العظمى مکارم شیرازى (دامت برکاته(
اخیراٌ دیده مى‌شود که بعضى از اذکار که از معصومین : به ما نرسیده، با اعداد و آداب خاصى و آثار مهمى ترویج مى‌شود و گاهى نام‌هایى به خداوند در این اذکار اطلاق شده که در هیچ کتاب لغت از کتب لغت عربى دیده نمى‌شود. لطفآ حکم شرعى استفاده از این اذکار را به طور شفاف براى رفع هرگونه شبهه بیان فرمایید. همیشه در سایه لطف الهى پایدار باشید.
جمعى از طلاب حوزه علمیه قم

پاسخ :
بسم الله الرحمن الرحیم
برادران و خواهران عزیز آگاه باشند که بر طبق موازین فقه اسلامى باید دین خود و تمام آداب واجب و مستحب را از کتاب الله و سنّت معصومین (علیهم آلاف التحیة والثناء) بگیریم زیرا حدیث معروف و مسلّم «ثقلین» مى‌گوید اگر مى‌خواهید گمراه نشوید چنگ به دامان این دو بزنید. بنابراین هر ذکرى که به آن بزرگواران : منسوب نباشد شرعآ اعتبارى ندارد مخصوصآ اگر در آن اذکار نام‌هایى براى خدا ذکر شود که در هیچ یک از کلمات معصومین : و منابع لغت عرب نباشد و نزد اهل لسان کلامى مهمل محسوب شود حتى اگر شخص روزه‌دار چنین نام‌هایى را در حال روزه به عنوان نام خدا به خداوند متعال نسبت دهد روزه‌اش اشکال پیدا مى‌کند. گشودن این باب که اذکارى غیر از اذکار معصومین : مورد عمل قرار گیرد در آینده مشکلات عظیمى براى مذهب به وجود خواهد آورد.
البته باید به همه شخصیت‌هاى محترم احترام گذارد اما حکم خداوند که در روز قیامت همه در برابر آن باید جوابگو باشیم همان است که در بالا عرض شد. خداوند به همه ما توفیق عمل دهد. والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته

*یادمان باشد که خدا هیچ وقت ما را از یاد نبرده.

*کسی که با خدا حرف نمی زند،صحبت کردن نمی داند.

*آنکه خدا را باور نکرده است،خود را انکار کرده است.

*کسی که با خدا قهر است ،هرگز با خودش آشتی نمی کند.

مهربانی را می توان از آسمان آبی آموخت ؛ که با سخاوتی روح افزا شکوفه های یخی را به زمین هدیه می کند.

مهربانی را می توان از شکوفه های یخی آموخت که با عشقی بی بدیل زمین را سفید پوش می کنند تا بهانه ای برای شادی کودکان باشد.

می توان مهربانی را در تلالو پرتو خورشید یافت که با تلاش بی چشمداشت ، زمین یخ زده را آب می کند و جانی دو باره به رودخانه ها می بخشد.

و در انتهاء می توان مهربانی را از خالق یکتا آموخت که تمامی این نعمت ها به خواست اوست…

ما سه چیز را در دوران کودکی جا گذاشته ایم:

* شادمانی بی دلیل

    *دوست داشتن بی دریغ

        *کنجکاوی بی انتها

روزی شیطان همه جا خبر داد که قصد دارد از کار خود دست بکشد و وسایلش را با تخفیف مناسب به فروش بگذارد . این وسایل شامل خود پرستی ، شهوت، نفرت، خشم، آز ، حسادت ، قدرت طلبی، و دیگر شرارتها بود . ولی در میان آنها یکی که بسیار کهنه و مستعمل به نظر می رسید، بهای گرانی داشت و شیطان حاضر نبود آن را ارزان بفروشد.
کسی از او پرسید :« این وسیله چیست ؟»
شیطان پاسخ داد :« این نومیدی و افسردگی است.»
آن مرد با حیرت گفت:« چرا این قدر گران است؟»
شیطان با همان لبخند مرموزش پاسخ داد:« چون این موثر ترین وسیله ی من است…هر گاه سایر ابزارم بی اثر می شوند ، فقط با این وسیله می توانم در قلب انسانها رخنه کنم و کاری را به انجام برسانم . اگر فقط موفق شوم کسی را به احساس نویدی ، دلسردی و اندوه وا دارم ، می توانم با او هر آنچه می خواهم بکنم…
من این وسیله را در مورد تمامی انسانها به کار برده ام ،به همین دلیل این قدر کهنه شده است.»

ضربان قلب
میزان ایده آل: 60 تا 100 ضربه در دقیقه (bpm) البته ضربان قلب در ورزشکاران حرفه ای می تواند از این هم کمتر باشد.
چرا تعداد ضربان قلب مهم است:
اگر میزان ضربات قلب شما در حالت عادی، در 30 سالگی، 80 ضربه باشد، هر 15 ضربه در دقیقه اضافه شدن به آن 25درصد احتمال بیماری های قلبی را در شما بالاتر می برد. نتایج مطالعه ای که توسط انجمن ملی قلب کانادا صورت گرفته نشان می دهد که بالا رفتن میزان ضربان قلب به صورت دائمی (مثلا اگر فردی به طور معمول در زمان استراحت ضربان قلبش بین 75 تا 80 باشد، در حالت استراحت این ضربان همیشه بین 85 تا 90 شود) احتمال بیماری های قلبی عروقی در او بسیار بیشتر خواهد شد.
چه کاری باید انجام دهید:
هر چند روز یک بار، پس از بیدار شدن از خواب و قبل از خارج شدن از تختخواب ضربان قلب خود در یک دقیقه را یادداشت کنید. «اگر متوجه شدید که ضربان قلب شما در زمان استراحت خیلی فرق می کند و یک روز 60 و یک روز 80 است یا اگر ضربان قلب شما در زمان استراحت همیشه بالای 90 بود، حتما به پزشک متخصص قلب مراجعه کنید و از او مشورت بگیرید.»

نیکو کار باشید
گروه خونی
میزان ایده آل: وجود ندارد!
گروه خونی شما یا A است یا B یا O یا AB، این را پروتئین هایی به نام آنتی ژن مشخص می کنند که روی سلول های خونی قرار دارند. البته در این میان برخی مردم پروتئین دیگری دارند به نام RH که این گروه را گروه RH مثبت و گروهی که این پروتئین را ندارند گروه RH منفی می نامند. افراد باید گروه خونی مشابه گروه خونی خود با وضعیت RH مشابه خود را دریافت کنند.
چه کاری باید انجام دهید:
افرادی که گروه خون O دارند، به خصوص گروه خونی -O اگر نیکوکار هستند و سرنوشت دیگران برایشان مهم است، بهتر است که هر چند وقت یک بار خون اهدا کنند، زیرا این گروه خونی کمیاب ترین گروه خونی است. گروه خونی +AB هم دیگر گروه خونی کمیاب است که افرادی که آن را دارند می توانند هر چند وقت یک بار با اهدای خون خود جان انسان های متعددی را نجات دهند.

زیادی شیرین نباشید
قندخون
میزان ایده آل: قند خون ناشتای زیر 100 میلی گرم دسی لیتر میزان مطلوب، ارزیابی می شود.
چرا میزان قند خون مهم است: میزان قند خون ناشتا و قند خون بعد از غذا، بهترین نشانه ها برای میزان احتمال فرد به بیماری دیابت هستند.
چه کاری باید انجام دهید:
از پزشک خودتان بخواهید که حداقل سالی یک بار میزان قند خون ناشتای شما را چک کند. اگر میزان قند خون ناشتای شما بیش از 110 بود، یک بار دیگر آزمایش را تکرار کنید و اگر این بار هم بالا بود آزمایش قند خون 2 ساعت پس از غذا را انجام دهید و زیر نظر پزشک متخصص غدد قرار بگیرید. اگر میزان قند خون ناشتای شما بین 90 تا 110 بود هر چند ماه یک بار آزمایش خود را تکرار کنید.
خون نقش پستچی بدن را دارد و اکسیژن، مواد غذایی، هورمون ها و… را به نقاط مختلف بدن و مواد زائد را هم به کلیه ها و کبد می رساند تا دفع شوند. برای همین خون شما می تواند به خوبی نشانگر وضعیت سلامت شما باشد.
اگر فشار خون شما بالاست بهتر است سراغ این مواد غذایی بروید
کرفس
این اعتقاد وجود دارد که کرفس اصلا کالری ندارد و می تواند شما را لاغر کند. صحت این ادعا ثابت نشده است اما پژوهشگران دانشگاه شیکاگو نشان داده اند که کرفس غنی از فتالید است که می تواند کاته کولامین ها (هورمون های موسوم به هورمون استرس که باعث تنگی عروق و بالا رفتن فشارخون می شوند) را مهار کند. بهترین کار این است که آب 7 ساقه کرفس را با آب یک پرتقال مخلوط کنید و بنوشید.

موز،خوشمزه و مفید
«کاهش سدیم و افزایش پتاسیم می تواند باعث کاهش فشارخون شود» کلیه های انسان که مسئول تنظیم سطح مایعات بدن و در نتیجه میزان فشارخون بدن هستند نیازمند نسبت 3 به 2 پتاسیم به سدیم هستند. برای این کار موز گزینه مناسبی است.
بهترین کار این است که روزی 2 موز بخورید تا سطح سدیم و پتاسیم خون تان را به سطح مناسب برسانید.

روغن زیتون
«خوردن روزانه یک یا 2 قاشق بزرگ روغن زیتون می تواند فشارخون ماکسیمم انسان را کاهش دهد. این میزان کاهش پس از یک تا 2 سال استفاده حدود 3 تا 5 درصد است.» در ضمن روغن زیتون که دارای اولئیک اسید تک اشباع است میزان کلسترول خون را هم کاهش می دهد. اگر می خواهید بیشترین سود را ببرید، روغن زیتون را به همراه سیر تازه نوش جان کنید تا از چسبیدن کلسترول به دیواره عروق و انسداد در جریان خون و ایجاد لخته هم جلوگیری کنید.
هندوانه
هندوانه را به شوخی «باز کننده جریان خون» می دانند، زیرا آمینو اسیدهای هندوانه در بدن انسان به آرژنین بدل می شوند که باعث تنظیم میزان مناسب عروق بدن می شود و در نتیجه فشار خون انسان را در حد طبیعی و مناسب تنظیم می کند.
روزانه یک لیوان بزرگ آب هندوانه یا یک برش نیم کیلویی هندوانه تازه بخورید.

خون نقش پستچی بدن را دارد و اکسیژن، مواد غذایی، هورمون ها و… را به نقاط مختلف بدن و مواد زائد را هم به کلیه ها و کبد می رساند تا دفع شوند. برای همین خون شما می تواند به خوبی نشانگر وضعیت سلامت شما باشد. در میان تمام آزمایش های خون، معاینات و سایر عملکردهای کلینیکی و پاراکلینیکی که پزشکان انجام می دهند شاید 5 متغیر از همه مهم تر باشند. در این مطلب این 5 فاکتور مهم را به شما معرفی می کنیم.
اگر می خواهید سکته قلبی نکنید
فشارخون
میزان مطلوب و ایده آل: تا 120 روی 80 میلی متر جیوه
چرا میزان فشار خون مهم است:
اگر فشار خون بالا برود، به طور مزمن می تواند به شریان هایی که خون را در قسمت های مختلف بدن می چرخاند، آسیب برساند، اما آسیب افزایش فشارخون صرفا در عروق نیست بلکه افزایش آن می تواند به بافت ارگان های مهم بدن مثل کلیه ها هم صدمه برساند.
چه کاری باید انجام دهید:
«شما می توانید فشار خون خودتان را اندازه گیری کنید و اگر بالا بود حتما به پزشک مراجعه کنید، اگر همیشه فشار خون تان طبیعی بود باز هم در سال چند بار به پزشک مراجعه کنید تا فشار خون شما را به طریقه علمی و صحیح اندازه گیری کند.»

وقتی چربی ها خطرناک می شوند
کلسترول
میزان ایده آل: میزان LDL (چربی موسوم به چربی بد) باید کمتر از 220 میلی گرم بر دسی لیتر باشد. میزان HDL (چربی موسوم به چربی خوب) باید بالای 85 میلی گرم بر دسی لیتر باشد.
چرا میزان کلسترول خون مهم است:
اگر میزان LDL خون افراد 100 میلی گرم بر دسی لیتر بیشتر از حد طبیعی باشد احتمال بروز بیماری های قلبی در آنها 50درصد بیشتر و اگر میزان LDL خون افراد 200 میلی گرم بر دسی لیتر بیشتر از حد طبیعی باشد احتمال بیماری قلبی در آنها 70درصد بیشتر از افراد با میزان LDL طبیعی است.
چه کار باید انجام دهید:
«بهترین کار این است که هر سال آزمایش خون بدهید و میزان کلسترول و تری گلیسرید و میزان LDL و HDL آن را اندازه گیری کنید.»

نوجوانی، حساس ترین فصل زندگی آدمی است. حساسیت آن به قدری است که می گویند می تواند از مو باریک تر و از لبه تیغ برنده تر باشد! و اگر نوجوان بتواند از این مرحله به سلامت عبور کند بقیه مسیر زندگی را نیز سلامت طی خواهد کرد. در این دوران که مرحله جنگ بین کودکی و بزرگسالی است، اعتماد به نفس همیشه به عنوان نشانه ای از سالم بودن مورد توجه قرار گرفته است و ضرورت توجه به اعتماد به نفس در نوجوانی بسیار زیاد است.

با رعایت این چند نکته می توان عزت نفس و اعتماد به نفس را در نوجوان تقویت کرد:
به رفتارهای مثبت نوجوان خود پاداش دهید.
نوجوان را به داشتن مسئولیت و مسئولیت پذیری تشویق کنید. زمانیکه وی در برابر وظایف و کارهایش مسئولانه رفتار می کند او را تحسین کنید و در مقابل بی توجهی ها و اهمال کاریها، او را از پیامدهای رفتارش مطلع کنید.
مهارتها و توانمندی های نوجوان خود را افزایش داده (البته با فراهم آوردن شرایط آموزش مناسب) و از او بخواهید که در موقعیت های مختلف این توانمندیها را در معرض نمایش قرار دهد. به طور کلی تاکید بیشتر بر نقاط مثبت و توانمندی های او بکنید تا از این طریق عزت نفس فرزندتان افزایش یابد.
در فرآیند هویت یابی، نوجوان خود را همراهی کنید.
هویت نوجوان، در نتیجه ی برداشت وی از خود و خصوصیاتی که داراست و همچنین از طریق ارزشهایی که از اطرافیان بدست می آورد و در اصطلاح به آن همانند سازی گفته می شود، کسب می گردد. از آنجایی که برداشت نوجوان از خویش، حاصل تصویر ذهنی است که وی از خود ساخته و این تصویر ذهنی تحت تاثیر خودگویی های (مثبت یا منفی) او و قضاوتی است که نوجوان از خود دارد، توصیه می گرد که والدین به نوجوانان کمک کنند تا تصویری مثبت و منطقی از خود، در ذهن بپروراند.
در دوره ی نوجوانی در اثر تغییر و تحولات جنبه های مختلف، عموماً نوجوانان به سمت اظهارات و خودگویی های منفی از خود می پردازند. کمک والدین به نوجوان برای ترمیم این ساختارها و قضاوتهای شناختی از خود و بررسی دقیق توانایی ها و ویژگیهای مثبت، در پرورش عزت نفس آنها تأثیر مطلوبی دارد.
از انتقادهای تند و خشن، نسبت به فرزند نوجوان خود بپرهیزید.
انتقاد کردن از نوجوان و گوشزد کردن رفتارهای منفی، در سطح مطلوب، اقدامی مناسب است چرا که باعث کاهش رفتارهای نامطلوب و افزایش نرخ رفتارهای مطلوب می گردد. به آنها آموزش دهید که اشتباهات خود را شناخته و از آنها عبرت بگیرد.
همیشه انتقاد سودمند موثرتر و سازنده تر از انتقادات تند و تیز است، زیرا این نحوه رفتار مسئولیت پذیری نوجوانان را افزایش داده و باعث درس گرفتن آنها از اشتباهاتشان می گردد. زمانیکه نوجوانتان دچار اشتباه می گردد، به او کمک کنید تا مشکل را شناسایی کرده و سپس با کمک هم برای حل این مشکل از روش «بارش مغزی» استفاده کنید.
«بارش مغزی» نوعی روش حل مساله است که در آن انواع راه حلها در نظر گرفته شده و سپس بهترین راه حل انتخاب می گردد. این روش به فرزند شما کمک خواهد کرد تا تغییرات مثبت و اساسی در زندگی خود ایجاد کند.

به نوجوان خود اجازه تصمیم گیری مستقلانه بدهید.
به نوجوان خود اعتماد داشته باشید و بعد از ارائه اطلاعات و آگاهی های لازم، به او این فرصت را بدهید که در امور مختلف تصمیم گیری کند. سپس در برابر تصمیمات مثبت او را تشویق کرده و در ازای تصیمات نادرست او را تنبیه نکنید بلکه اجازه دهید با مشکلات مواجه شده و خودش مشکلاتش را حل نماید. نکته مهم این است که برای آنها تصمیم نگیرید و تنها در این راه، آنان را یاری کنید و اگر اقدام اشتباهی انجام دادند از نوجوان حمایت کنید اما اجازه دهید از اشتباهی که خودش باعث بروز آن شده، درس بگیرد. مهارت یافتن در فرایند تصمیم گیری، از عوامل موثر در تقویت عزت نفس نوجوانان است.
زمانیکه نوجوانتان دچار اشتباه می گردد، به او کمک کنید تا مشکل را شناسایی کرده و سپس با کمک هم برای حل این مشکل از روش «بارش مغزی» استفاده کنید. «بارش مغزی» نوعی روش حل مساله است که در آن انواع راه حلها در نظر گرفته شده و سپس بهترین راه حل انتخاب می گردد. این روش به فرزند شما کمک خواهد کرد تا تغییرات مثبت و اساسی در زندگی خود ایجاد کند.
به نوجوان خود هدف گذاری صحیح را بیاموزید.
علاوه بر اینکه به نوجوان خود می آموزید چگونه اهداف منطقی و واقع بینانه و در حد توان خود تعیین کند، او را در رسیدن به این اهداف حمایت و راهنمایی کنید. برای این منظور با نوجوانتان مشورت کنید و ببینید اهداف مورد علاقه او چه هستند؟ از طرف دیگر تواناییها و استعدادهای او را مورد ارزیابی و بررسی قرار دهید و سپس با همکاری هم ببیند آیا بین این اهداف و علایق و استعدادها هماهنگی و تناسب لازم وجود دارد و یا خیر؟ از این طریق نوجوان شما می تواند بین ممکن و غیر ممکن تمایز قائل شده و دیدگاهی واقع بینانه تر نسبت به شرایط خود پیدا کند. این گام، تاثیر بسیار مثبت و موثری در ترفیع سطح عزت نفس نوجوانان دارد.