چکیده مطالب

تعظيم و بزرگداشت شعائر اسلامي از دستورات اساسي دين مبين اسلام و از بارزترين علائم و آثار مودت و ولايت به اهل بيت(عليهم السّلام) است. برپايي مجالس عزاداري از مصاديق تعظيم شعائر الهي است و آيات و روايات متعددي مبني بر اهميت عزاداري اهل بيت(عليهم السّلام) بيان شده است.
از اين رو، دشمنان دين در تلاش هستند تا نقش عاشورا و عزاداري بر امام حسين(عليه السّلام) را كمرنگ كنند و بنيانش را براندازند. از اين جهت گاهي با برپايي مراسم عزاداري مقابله مي‌كنند و گاهي سعي مي‌كنند كه با وارد كردن خرافات و تحريفات در مراسم سوگواري، عزاداري امام حسين(عليه السّلام) را كمرنگ كرده و مردم را از گوهر ناب ولايت جدا كنند. اكنون، خدمت بزرگ به عزاداري سالار شهيدان، شناسايي آسيب‌ها و خرافات و آسيب‌زدايي از آن مي‌باشد. يكي از اين آسيب‌ها و بدعت‌ها در امر عزاداري، قمه‌زني است كه هيچ نص و دليلي در شعار بودن آن نيامده است.
مدعيان قمه‌زني براي جواز قمه‌زني و استحباب آن دلايل متعددي از جمله؛ سر به محمل زدن حضرت زينب(سلام الله عليها) و اينكه قمه‌زني نوعي عزاداري، و جايز دانستن علماء گذشته، …. را مطرح مي‌نمايند كه هيچ كدام از دلايل منطقي و مستند نمي‌باشد بعضي از فقهاء در زمان گذشته در بررسي حكم قمه‌زني بر مبناي حكم اولي آن كه وارد نشدن ضرر به بدن است فتوا به جواز قمه‌زني مي‌نمودند. امّا بسياري از فقهاء گذشته هم از جمله آيت الله بروجرودي، سيدمحسن امين، سيدابوالحسن اصفهاني، قمه‌زني را امري خرافي مي‌دانستند و معتقد بودند هيچ دليل عقلي و نقلي بر جواز قمه‌زني وجود ندارد و درصدد اصلاح عزاداري از تحريفات بوده‌اند. هم‌اكنون در اين زمان با
وجود وسايل ارتباط جمعي، ماهواره و رسانه‌هاي ضداسلامي در جهان و شرايط زمان و مكان بحث وهن مذهب بودن قمه‌زني مطرح مي‌گردد و حكم ثانوي را بيان مي‌كنند امّا قمه‌زني بر اساس حكم اولي حرام است و حكم ثانويه‌اي وجود ندارد علماء معاصر از جمله امام خميني(رحمه الله)، مقام معظم رهبري (مدضله العالي) با صدور حكمي، فتوا به حرمت قمه‌زني دادند و قائل به عزاداري سنتي شدند.
بر اساس حكم حكومتي مقام معظم رهبري(مدضله العالي) قمه‌زني در هيچ حالتي چون موجب وهن مذهب مي‌شود جايز نمي‌باشد كه طي اين حكم، مراجع و فقهاء ديني فتوا به حرمت قمه‌زني دادند و خواستار زدودن اين حركات وهن آميز از عزاي حسيني شدند و بعضي از فقهاء اطاعت از ولي امر مسلمين را واجب دانستند.
كليد واژه ها: قمه‌زني، فقه، عزاداري، حكم، اماميه.

نگارنده
طيبه غلامي