تعریف فقه القرآن و آیات الاحکام
فقه القرآن عبارت است فقهی که در قرآن آمده است يا فقهی که از قرآن استنباط میشود. و مراد از آيات الاحكام، آيات مشتمل بر احكام ‌شرعی اسلام است.
ماهیت فقه القرآن
فقه القرآن نه فقه محض است و نه تفسير محض بلکه در حقيقت علم سومی
است». فقه القرآن در واقع نقطه التقای فقه و تفسير و مجمع هر دو است.

توجه به محتوای آیات
1. آيات عقيدتی = بينش
2. آيات اخلاقی = گرايش
3. آيات تاريخی = گزارش
4. آيات علــوم = دانش
5. آيات احـکام = کنش
آيات احـکام
أ) آيات مقاصد
ب) آيات تشريع
1. آيات اصولی
2. آيات قواعد
3. آيات فقهی

گام های چهارگانه
برای استخراج احکام فقهی از قرآن چهار گام لازم است:
أ. پذیرش مبانی
ب. پیمایش سیر معنائی
ج. پیدایش قواعد تفسیر
د. پالایش منابع
أ) مبانی 1. مبانی صدوری
تعریف:
مراد از «مبانی صدوری» آن‌ دسته از اموری است كه متكفل اثبات صدور و نزول قرآن از ناحيه ذات مقدس الهی است.

مبانی صدوری
برخی مبانی صدوری عبارت است از:
1. نزول الهی قرآن لفظا و معناً
2. ثبات کلامی (قرائت واحده)
3. صیانت لفظی (تحریف)
4. حکیمانه بودن نص قرآن
مبانی دلالی
مبانی دلالی عبارت است از:
1. نیازمندی قرآن به تفسیر.
2. امکان تفسير قرآن.
3. جواز شرعی تفسیر قرآن
4. مراتب پذیری تفسیر قرآن
5. جواز عبور از مرزهای لفظی
6. ساختار چند معنایی قرآن
ب. سیر معنائی
عملیات تفسیر قرآن از نقطه ای آغاز و به نقطه ای ختم میشود این سیر عبارت است از:
1. گزینش آیه و احیاناً ترجمه آن.
2. تبیین مفردات به لحاظ لغوی.
3. بررسی ترادف و اشتراک و تعیین معنی.
4. بررسی جایگاه ادبی (بحث صرفی و نحوی)
5. تعیین معنی مراد در آیه مورد تفسیر.
ج. پیدایش قواعد تفسیر
1. رعایت ظهورات قرآن: (رعايت اسلوب زبان عربی در گوِيش = کنایه و صراحت، حقیقت و مجاز، نص و ظاهر، مفهوم و منطوق).
2. ملاحظه سیاق و تناسب و ارتباط آیه یا فقره مربوطه با ما قبل و ما بعد.
3. ملاحظه دیگر آیات: أ. بررسی نسخ آیه. ب. تخصیص عمومات آیه. ج. تقیید اطلاقات آیه. د. تبیین اجمالات آیه
4. ملاحظه روایات مفسِّره ذیل آیه و یا مرتبط با آن.
5. ملاحظه دیگر دیدگاه ها.
6. صدور نظریه نهایی استنباط شده به عنوان آنچه من می فهمم.

د. پالایش منابع
اول: منابع تفسیر
اموری که میتواند به عنوان منبع تفسیر قرآن مطرح کرد،خود انواعی دارد. برخی ازآنها عبارت است از:
1. اصلی و فرعی.
2. نقلی و عقلی.
3. درون متنی و برون متنی.
4. تجربی و غیر تجربی.
5. قطعي و ظني.
منابع تفسیر قرآن
1. قرآن کریم
2. روایات معصومین
3. ادله عقلیه
4. کشفیات قطعی علم (علوم تجربی)
5. کشف و شهود عرفانی
6. تاریخ قطعی
2. 1. مبانی تفسیر فقهی قرآن
3. 1. تفسيرپذيری قرآن 2. پذیرش تشریعی بودن قرآن
4. 3. حجیت ظواهر قرآن 4. زبان و فرهنگ قرآن
5. 5. رعايت اسلوب زبان عرب 6. گزینش الفاظ وهيأت خاص
6. 7. بيان تدريجي احکام 8. بيان همراه با حکمت
7. 9. توأم کردن احکام با اخلاق 10. نیاز به بیان نبوی وولوی
8. 2. پیمایش سیر معانی فقه القرآنی
9. 1. طرح آیه و احیاناً ترجمه آیه
10. 2. تبیین مفردات به لحاظ لغوی
11. 3. بررسی ترادف و اشتراک و تعیین معنی
12. 4. بررسی جایگاه ادبی (بحث صرفی و نحوی) در حد ضرورت
13. 5. تعیین معنی مراد در آیه
33. قواعد فقه القرآنی
1. ملاحظه سیاق و تناسب و ارتباط آیه یا فقره مربوطه با ما قبل و ما بعد
2. استنباط حکم از آیه مورد نظر
3. ملاحظه دیگر آیات: أ) بررسی نسخ آیه. ب) تقیید اطلاقات. ج) تخصیص عمومات. د) تبیین اجمالات. صدور حکم قرآنی تا مرز آیات قرآن
4. ملاحظه روایات مفسِّر ذیل آیه و یا مرتبط با آن
5. ملاحظه دیگر دیدگاه¬ها برای اتقان مطلب و دفع شبهه. و ابتدای دیدگاه فرقه موافق. صدور حکم مستنبط از قرآن.
6. رجوع به دیگر روایات، برای فتوای نهایی در مسأله
14. . قواعد فقه القرآنی